Redakcja: Marek Kamiński. 2024-04-27 – ostatnia aktualizacja
Wszelkie aspekty prawne dotyczące kredytów hipotecznych są uregulowane m.in. przez ustawę z dnia 23 marca 2017 r. o kredycie hipotecznym oraz o nadzorze nad pośrednikami kredytu hipotecznego i agentami1).
Kredyty hipoteczne udzielane są wyłącznie przez banki oraz SKOK-i. Aby móc się o niego ubiegać, niezbędne jest zabezpieczenie w postaci ustanowionej hipoteki na kredytowanej nieruchomości oraz spełnienie szeregu dodatkowych warunków, z których wystarczy wymienić tylko trzy: zdolność i wiarygodność kredytowa oraz odpowiednio wysoki wkład własny.
Z tego też powodu nie każdy wnioskodawca ma szansę na uzyskanie kredytu hipotecznego. Chociażby brak wkładu własnego skutecznie eliminuje możliwości zaciągnięcia zobowiązania.
Warto zdawać sobie sprawę, że pomimo znacznie niższego oprocentowania nominalnego w porównaniu do innych produktów kredytowych, długoterminowy czas spłaty sprawia, że kredytobiorca musi oddać znaczny koszt odsetkowy. Dodatkowo poza samymi odsetkami, występują koszty prowizji, ubezpieczeń oraz koszty sądowe i notarialne.
Decyzja o podjęciu tego zobowiązania powinna być więc przemyślana i starannie przeliczona.
Kredyt hipoteczny 130 tysięcy jaka rata?
Jaką wysokość będzie miała rata kredytu hipotecznego na kwotę 130 tysięcy złotych? Czy warto wybrać ratę równą czy ratę malejącą?
Kiedy bierzemy kredyt na zakup mieszkania, często skupiamy się głównie na zminimalizowaniu całkowitego kosztu kredytu, co jest w większości przypadków racjonalnym działaniem. Ale wysokość raty również jest istotna, ponieważ wpływa na obciążenia w domowych wydatkach, a czas spłaty zobowiązania ma znacznie w ogólnym koszcie kredytowym.
Zaznaczmy również, że dokładną ratę kredytu wyliczy wyłącznie bank po przedstawieniu oferty i po uwzględnieniu oceny zdolności kredytowej. Wszystkie dostępne kalkulatory rat kredytu hipotecznego wyłącznie je szacują. Ile może zatem wynieść taka rata kredytowa?
Założenia przyjęte do wyliczeń:
- kredyt hipoteczny 130 000 zł,
- wartość nieruchomości: 160 000 zł,
- LTV 82,85%,
- oprocentowanie 8,50%,
- marża 2,45%,
- raty równe.
Wysokość rat dla okresu kredytowania:
10 lat: 1 643,50 zł,
15 lat: 1 305,32 zł,
20 lat: 1 150,35 zł,
25 lat: 1 067,37 zł.
Kredyt hipoteczny: rata równa czy malejąca?
Zauważmy, że wybór rodzaju płaconej raty ma istotne znaczenie nie tylko przy koszcie całkowitym kredytu. Istnieją dwie główne opcje: rata równa i rata malejąca. Czym się różnią?
Rata równa oznacza, że miesięczna kwota pozostaje stała przez cały okres kredytowania. Na początku spłacamy głównie odsetki, a dopiero później zaczynamy spłacać kapitał.
Natomiast w przypadku raty malejącej nasze miesięczne obciążenie w początkowych miesiącach spłaty jest najwyższe, ale z każdym miesiącem systematycznie maleje. W tym przypadku część kapitałowa pozostaje niezmienna, a odsetki naliczane są od pozostałej do spłaty kwoty kapitału. W miarę spłacania kredytu, kwota kapitału maleje, a co za tym idzie, maleje także miesięczna rata.
Który rodzaj rat jest korzystniejszy finansowo? Uwzględniając koszt całkowity, to tańszym rozwiązaniem jest system rat malejących. Wadą jest jednak to, że nie tylko na początku spłacanie kredytu stanowi większe obciążenie dla budżetu, ale i wymaga większej zdolności kredytowej.
Ile trzeba zarabiać, aby otrzymać kredyt na 130 tysięcy?
Zgodnie z zaleceniami Komisji Nadzoru Finansowego (KNF), wskaźnik DTI (debt to income), czyli stosunek miesięcznej raty kredytowej oraz innych stałych wydatków do dochodu kredytobiorcy, nie powinien przekraczać 50%.
Wskaźnik 50% oznacza to, że połowa dochodu po odliczeniu raty i innych zobowiązań pozostaje kredytobiorcy na życie. Jeśli dochód kredytobiorcy przewyższa średnie wynagrodzenie* w Polsce, wskaźnik DTI może być większy, ale nie powinien on przekroczyć 65%. To oznacza, że co najmniej 35% dochodu powinno pozostać kredytobiorcy do swobodnej dyspozycji.
Przekroczenie progu wskaźnika może skutkować odmową udzielenia kredytu przez bank.
Jak wygląda sprawa z uzyskiwanym wynagrodzeniem? Ponieważ:
- nie jest to jedyny czynnik brany pod uwagę przy przeprowadzaniu oceny zdolności kredytowej, ponieważ są chociażby wydatki w gospodarstwie domowym i liczba osób na utrzymaniu,
- każdy bank indywidualnie wylicza zdolność kredytową i dlatego jest ona inna w każdym banku,
To w takim wypadku zarobki mogą zostać tylko oszacowane. Założenia są takie:
- wnioskodawca nie ma żadnych zobowiązań w bankach, w tym również nie posiada limitów,
- wartość kupowanej nieruchomości: 160 000 zł,
- spłata zobowiązania w ratach równych.
Oszacowane zarobki netto dla singla bez dzieci:
10 lat: 4100 zł,
15 lat: 3400 zł,
20 lat: 3100 zł,
25 lat: 3000 zł.
Oszacowane zarobki netto dla rodziny z jednym dzieckiem:
10 lat: 5500 zł,
15 lat: 5200 zł,
20 lat: 5100 zł,
25 lat: 5000 zł.
Dokładne wyliczenia przeprowadzi bank, z którym skontaktujesz się w sprawie kredytu. Uzyskasz wówczas odpowiedź, czy zarobki netto wystarczają do uzyskania kredytu hipotecznego.
* Wartość średniego wynagrodzenia jest ustalana i publikowana przez GUS w skali miesiąca, kwartału i roku.
Jak wysoki wkład własny dla kredytu hipotecznego?
Wkład własny jest immanentną częścią kredytu hipotecznego i nieodłącznie związany jest z procedurą uzyskania takiego zobowiązania.
Wkład własny jest to wkład kredytobiorcy przy kupowanej nieruchomości. Zgodnie z przepisami, wkład własny powinien stanowić co najmniej 20% całkowitej sumy udzielonego kredytu. W nielicznych przypadkach banki mogą zaakceptować wkład na poziomie 10%. W tym drugim przypadku wymagane jest wykupienie ubezpieczenia od tzw. niskiego wkładu własnego. Jednocześnie nie każdy bank oferuje kredyt z wkładem na 10% wartości nieruchomości.
Kupując np. nieruchomość o wartości 144 000 zł wysokość wkładu własnego wyniesie:
10% – 14 400 zł. Kwota wnioskowanego kredytu 129 600 zł.
20% – 28 800 zł. Kwota wnioskowanego kredytu 115 200 zł.
Wkład własny w kredycie hipotecznym to nie tylko gotówka. Może to być również:
- inna nieruchomość nieobciążona na hipotece,
- udokumentowane koszty budowy domu,
- polisa ubezpieczeniowa,
- aktywa z III filaru emerytalnego,
- zaliczka wpłacona u dewelopera,
- środki zgromadzone na rachunku mieszkaniowym.
Jakie są kryteria i wymagania, aby otrzymać kredyt hipoteczny?
Aby otrzymać kredyt hipoteczny na 130 tysięcy złotych, nie tylko należy mieć odpowiednią zdolność kredytową, ale i historia kredytowa w BIK musi być pozytywna.
Nie można ubiegać się o taki kredyt, jeżeli zdolność kredytowa jest znacznie mniejsza lub nie masz odpowiednio wysokiego wkładu własnego.
Samodzielne wyliczenie zdolności kredytowej jest możliwe, ale z jednym zastrzeżeniem: nie pokryje się z tym, co wyliczy bank. Nawet wówczas, kiedy korzystasz z kalkulatorów zdolności kredytowej.
W procesie analizy zdolności uwzględnia się przede wszystkim:
- dochód kredytobiorcy i jego źródła oraz rodzaj umowy,
- stałe opłaty związane z utrzymaniem utrzymaniem gospodarstwa domowego,
- wydatki związane ze spłatą innych zobowiązań kredytowych i pożyczkowych, w tym również limity kredytowe,
- inne zobowiązania, np. alimenty,
- liczba osób na utrzymaniu,
- wiek osoby wnioskującej o kredyt,
- wykształcenie, miejsce zamieszkania, itp.
Aby otrzymać kredyt hipoteczny muszą zostać spełnione wszystkie kryteria stawiane przez bank. Należy dostarczyć wszystkie niezbędne dokumenty i prawidłowo wypełnić wniosek kredytowy. Ogólna ocena kredytowa obejmuje zarówno zdolność kredytową, jak i wiarygodność kredytową. Tylko oba warunki spełnione razem są gwarancją uzyskania kredytu hipotecznego na 130 tysięcy złotych.
1 Ustawa o kredycie hipotecznym: https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20170000819/U/D20170819Lj.pdf.