2024-03-18 – ostatnia aktualizacja
Rodzaj płaconych rat kredytowych, to nie tylko większe lub mniejsze miesięczne obciążenie związane z regulowaniem zadłużenia, ale dokonany wybór ma również wpływ na całkowity koszt kredytu.
Dla potencjalnych kredytobiorców, dość enigmatyczne i mało zrozumiałe jest rozróżnienie, pomiędzy ratami stałymi i malejącymi. Ważne jest, aby dobrze to zrozumieć, ponieważ odpowiedni wybór pozwala zaoszczędzić na kredycie.
Raty stałe, inaczej nazywane ratami annuitetowymi
Charakteryzują się tym, że w początkowym okresie spłaty zobowiązania (w zależności od wybranego kredytu może to być kilka, ale i nawet kilkadziesiąt miesięcy), większą część raty stanowią odsetki. Naliczane są od całości pożyczonego kapitału. Z kolejnymi spłaconymi ratami wzrasta udział części kapitałowej, od której spłacane są coraz mniejsze odsetki.
Załóżmy, że zaciągasz kredyt gotówkowy 20 tys. zł na 4 lata (48 rat) z oprocentowaniem 4,30% w skali roku. Rata kredytowa będzie jednakowa i wyniesie 468 zł (zsumowana część kapitałowa i odsetkowa). Każda kolejna rata zawiera coraz mniejszą część odsetkową.
Raty malejące
W ratach malejących podział już jest inny: część kapitałowa raty jest podzielona jednakowo przez cały okres spłaty zobowiązania. Wysokość części odsetkowej jest uzależniona od kwoty należnego kapitału do uregulowania. Im mniejsza zatem będzie wartość całkowitego kapitału, to tym samym i mniejsze będą naliczone odsetki.
Wybierając raty malejące, należy liczyć się z większymi ratami w początkowym okresie spłaty, ale z każdym kolejnym miesiącem jej wysokość będzie sukcesywnie się zmniejszać. W pewnym momencie spadnie poniżej raty stałej.
Posługując się takimi samymi założeniami jak przy racie stałej (kredyt gotówkowy na 20 tys. zł – 48 rat), rata początkowa wyniesie 514 zł, w połowie okresu kredytowania wyniesie 467 zł (nieznacznie niżej od raty stałej), aby w ostatnim miesiącu osiągnąć wysokość 419 zł.
Rata malejąca czy stała? Co się bardziej opłaca?
Przy wyborze raty można zastosować dwa kryteria:
- kosztowe lub
- wygodę w spłacie.
Uwzględniając koszty kredytowe, zdecydowanie lepszym rozwiązaniem są raty malejące. W tym przypadku zapłacimy mniejsze odsetki i kredyt będzie tańszy. Im większa jest pożyczona kwota i dłuższy czas kredytowania, tym oszczędności będą bardziej zauważalne.
Wybierając jednak ten system rat należy uwzględnić fakt, wymaganej większej zdolności kredytowej (ze względu na najwyższą pierwszą ratę).
Rozpatrując jednak wygodę spłaty zobowiązania, to lepszy jest wybór raty stałej. Są nie tylko wygodniejsze z punktu widzenia zarządzania wydatkami, czy możliwości ustawienia stałego przelewu na rachunku bankowym, ale i wymagana zdolność kredytowa jest znacznie mniejsza.
Wybór systemu rat jest sprawą indywidualną, ale warto wcześniej zastanowić się, która opcja będzie z naszego punktu widzenia bardziej optymalną, bo jak widać z powyższych wykresów, różnice pomiędzy nimi są dość znaczące.
Korzyści z rat malejących są widoczne dopiero po pewnym czasie i dlatego musimy dobrze przeanalizować czy nasz domowy budżet poradzi sobie z większymi początkowymi obciążeniami (perspektywa kilku lub kilkunastu miesięcy).
Raty stałe czy malejące – które ostatecznie wybrać?
Jedna i druga rata ma swoje oczywiste wady i zalety i należy wybrać te najbardziej wygodne. Przy krótkoterminowych i stosunkowo niewysokich pożyczkach różnice nie będą, aż tak duże. Inaczej wygląda sytuacja w przypadku kredytów hipotecznych.
Dlaczego kredytobiorcy częściej wybierają równe raty? Zwłaszcza ta kwestia dotyczy ludzi młodych i kredytów hipotecznych. Biorąc pod uwagę większe wydatki młodych ludzi w perspektywie kilku kolejnych lat (zagospodarowanie mieszkania, założenie rodziny, itp.) stała rata pozwala uzyskać większy kredyt i zmniejszyć obciążenia w domowym budżecie.
Raty malejące powinny rozważać starsi kredytobiorcy, którzy za kilka lub kilkanaście lat przejdą na emeryturę, a świadczenie będą zdecydowanie niższe od aktualnie otrzymywanego wynagrodzenia.