Zanim pożyczysz pieniądze. Część 1

2024-03-18 – ostatnia aktualizacja

1. Dlaczego warto sprawdzić kto udziela finansowania?
2. Z jakim produktem finansowym masz do czynienia (kredyt – jaki, pożyczka)?
3. Jakie koszty możesz ponieść w związku z udzieleniem kredytu/pożyczki, a jakich opłat podmioty nie mogą pobierać.
4. Dlaczego należy przeczytać umowę zanim ja podpiszesz?
5. Gdzie szukać pomocy, nie tylko wówczas, gdy sądzisz, że zostałeś oszukany.

Banki, SKOK-i oraz firmy pożyczkowe

Banki oraz SKOK-i są objęte nadzorem Komisji Nadzoru Finansowego (KNF), która pełni nadzór nad ich działalnością, monitorując ich kondycję finansową pod względem bezpieczeństwa depozytów (z których udzielane są kredyty i pożyczki). Gromadzone środki są jednocześnie objęte ochroną w ramach Bankowego Funduszu Gwarancyjnego (BFG).

Firmy pożyczkowe prowadzą swoją działalność na zasadach ogólnych (muszą jednak spełniać określone prawem wymagania) i nie tylko, że nie są objęte takim nadzorem, ale i nie mogą gromadzić depozytów, pożyczają zatem pieniądze z własnego kapitału.

Pożyczka lub kredyt przez internet

Jeżeli chciałbyś skorzystać z takiej możliwości, dobrze byłoby sprawdzić wiarygodność kredytodawcy. Bardzo istotne jest, aby zorientować się czy masz do czynienia z bankiem, SKOK-iem, pośrednikiem finansowym czy z firmą pożyczkową.

Zawsze ostrożnie postępuj w przypadku firm pożyczkowych. Poszukaj informacji na jej temat, zwłaszcza w sytuacji kiedy nie słyszałeś nic na jej temat.

Zarówno w przypadku kredytów bankowych, jak i pożyczek pozabankowych, należy bardzo dokładnie zapoznać się z ofertą i warunkami umowy, zanim jeszcze złożysz na nich swój podpis. W razie wątpliwości poproś o wyjaśnienia pracownika firmy, poszukaj informacji w internecie, a ostatecznie zawsze możesz zrezygnować z podpisania umowy.

Obowiązkowy formularz informacyjny o kredycie

Każdy bank i firma pożyczkowa, i to zanim podpiszesz z nimi umowę, musi przekazać Tobie formularz informacyjny zawierający informacje o pożyczce lub kredycie i jego koszcie. Jest dopuszczona możliwość, że przy zawieraniu umowy na odległość, na wniosek konsumenta, kiedy nie ma możliwości przekazanie formularza informacyjnego, aby zostało to zrobione niezwłocznie po zawarciu umowy. Jednakże obecnie taka sytuacja jest coraz mniej powszechna (formularz może być przesłany chociażby na adres mailowy).

Odstąpienie od umowy o kredyt lub pożyczkę

Czy można odstąpić od umowy kredytowej lub pożyczkowej? Od umowy o kredyt konsumencki odstąpić można w terminie 14 dni od jej podpisania. Zasady odstąpienia od umowy są identyczne dla banków, jak i dla firm pożyczkowych.

Nie wiąże się to jakimikolwiek kosztami (np. kara umowna czy opłaty). Konsument jest zobowiązany tylko do zapłaty odsetek za okres, w którym do jego dyspozycji pozostawały środki pieniężne (kapitał). Liczy się to od dnia wypłaty do dnia spłaty zobowiązania (odstąpienia od umowy). W sytuacji, kiedy zostały poniesione bezzwrotne koszty przez kredytobiorcę np. na rzecz organów administracji publicznej lub opłaty notarialne, to kredytodawca nie musi ich zwracać konsumentowi.

Zabezpieczenie spłaty kredytu lub pożyczki

Czy bank lub firma pożyczkowa może wymagać zabezpieczenia spłaty kredytu (pożyczki)? Kredytodawca lub pożyczkodawca może żądać takiego zabezpieczenia, ale takie postanowienie musi być zawarte w umowie (zabezpieczeniem może być wykupienie ubezpieczenia, poręczenie osób trzecich, dla kredytów hipotecznych jest to hipoteka na nieruchomości, itp.).

W sytuacji, kiedy kredytodawcy przysługuje prawo wypowiedzenia umowy (np. w przypadku zalegania z regulowaniem rat), ale z tego prawa zrezygnował, godząc się na podpisanie aneksu (nowe warunki spłaty), to jeżeli obie strony zgodziły się na ustanowienie nowego (lub) innego lub dodatkowego zabezpieczenia, to oczywiście musi to być uwzględnione w umowie.

Zapłać, a my się zastanowimy czy otrzymasz pożyczkę

Opłata przygotowawcza przed podpisaniem umowy. Czy podmiot oferujący kredyt lub pożyczkę może zażądać wniesienie takiej opłaty za samo rozpatrzenie wniosku? Nie. I co więcej działalność taka jest bezprawna, stosowane przez nieuczciwe podmioty. Najczęściej po zapłaceniu (często wysokiej) opłaty, podmiot odmawia udzielenia pożyczki (uzasadnienia mogą być różne) i jednocześnie jej zwrotu.

O takich przypadkach nie najczęściej było głośno w przypadku tzw. „firm pożyczkowych„, natomiast takich praktyk nie stosował żaden bank.

Co oznacza, że kredyt jest tani?

Co oznacza w praktyce, że jakiś kredyt jest tani? Mając w ręce tylko jedną ofertę kredytową lub pożyczkową, to tak naprawdę… nic nie oznacza. Można dopisać wówczas inne przymiotniki „najtańszy„, „najlepszy„, „jedyny w swoim rodzaju” czy „promocyjny„. Jedyną możliwością, aby stwierdzić czy coś jest tanie lub drogie, to porównanie takich samych produktów.

Oczywiście już wiesz, że zanim podpiszesz umowę u jakiegokolwiek kredytodawcy, to musisz zapoznać się z umową. Zwróć uwagę zarówno na całkowity koszt kredytu, jak i jego RRSO.

Na wysokość RRSO, którego wartość znajdziesz zarówno w umowie, jak i formularzu informacyjnym, składają się wszystkie koszty, które poniesiesz na rzecz kredytobiorcy: oprocentowanie nominalne (RSO), prowizja, koszty dodatkowe. RRSO wyrażone jest jako wartość procentowa od całej kwoty kredytu w skali roku.

Im wysokość RRSO jest niższa (jak i również CKK), to tym kredyt jest „tańszy”. Mając zatem tylko dwie przygotowane oferty (formularze informacyjne również), porównując koszt całkowity jesteśmy w stanie wskazać tańszy kredyt.

Darmowy kredyt na 0%? Tak naprawdę 0% nic nie oznacza

Przede wszystkim nie wiadomo czy odnosi się do oprocentowania nominalnego, RRSO czy do prowizji. Po drugie, nie ma kredytów darmowych, jedynie darmowa może być pożyczka.

Nawet hasło „pożyczka gotówkowa za 0%” nie oznacza pożyczki bez kosztów. Tylko wówczas taka pożyczka będzie darmowa, jeżeli nie poniesiesz ŻADNYCH dodatkowych kosztów np. z tytułu odsetek, prowizji czy ubezpieczenia. Pożyczka za 0 zł (RRSO 0%, Całkowity Koszt Pożyczki 0 zł) jest wówczas faktycznie bezkosztowa. Ale… Czy tak jest rzeczywiście, to musisz sprawdzić w umowie, bo co jeżeli jest to tylko oferta promocyjna na 3 miesiące?

Dlaczego firma pożyczkowa pożycza pieniądze osobom, którym finansowania odmówił bank?

Niekoniecznie taka sytuacja musi wystąpić i nie zawsze firmy pożyczkowe udzielą takiej osobie pożyczkę. Zarówno bowiem banki, jak i firmy pożyczkowe, są zobowiązane przez prawo, rzetelnie zbadać zdolność kredytową klienta.

Banki podchodzą do tego bardziej restrykcyjne, ponieważ udzielają kredytów i pożyczek ze zgromadzonych depozytów i stosują zdecydowanie wyższe kryteria oceny. Dodatkowo mają obowiązek weryfikowania historii kredytowej potencjalnego kredytobiorcy w Biurze Informacji Kredytowej (BIK).

Firmy pożyczkowe ryzykują natomiast swój własny kapitał, kiedy decydując się na udzielenie pożyczki. Niektóre z nich sprawdzają swoich klientów w bazach BIK, ale za to wszystkie przeglądają bazy dłużników. Na podstawie informacji o uzyskiwanych dochodach, wydatkach, ale także biorąc pod uwagę wiek, miejsce zamieszkania czy wykształcenie, podejmują decyzję kredytową.

Bank odmówił Tobie udzielenia kredytu ze względu na brak odpowiedniej zdolności czy negatywnej historii kredytowej? Zastanów się trzy razy, czy skorzystanie z pożyczki w firmie pożyczkowej jest dobrym wyborem. Nadmierne zadłużenie najczęściej przyczynia się do dużym kłopotów finansowych.

To wszystko, co zostało napisane powyżej, oznacza również, że nie ma „kredytu na dowód„, „pożyczki na dowód” czy „kredytu bez BIK„, ale może być „pożyczka bez sprawdzania w BIK„.