Redakcja: Marek Kamiński. 2024-08-23 – ostatnia aktualizacja. Wiarygodne źródło informacji Artykuły w serwisie KredytyPorownywarka.pl są starannie opracowywane przez doświadczonych autorów, bazując na wiarygodnych źródłach. Wykorzystujemy dane z renomowanych raportów branżowych, analiz rynkowych oraz opinii ekspertów finansowych. Nasze publikacje mają charakter informacyjny i edukacyjny, nie są poradami inwestycyjnymi ani rekomendacjami finansowymi. Dążymy do dostarczania czytelnikom rzetelnej wiedzy, pomagającej w podejmowaniu świadomych decyzji finansowych..
Zabezpieczenie spłaty kredytu gotówkowego może być wymagane przez bank przy zobowiązaniach na duże kwoty lub przy spłacie długoterminowej. Czy jedynym beneficjentem tego rozwiązania jest wyłącznie bank? Nie! Zabezpieczenie kredytu ma również zalety z punktu widzenia kredytobiorcy.
Mało kto jednak zwraca uwagę na zabezpieczenia spłaty i bardziej skupia się na wyszukaniu kredytu gotówkowego bez zabezpieczenia, niż z taką ewentualną możliwością. Warto jednak wiedzieć, na czym zabezpieczenie kredytu polega, ponieważ zdarzyć się może, że bank będzie takiej dodatkowej polisy wymagać.
Wbrew powszechnym opiniom, nie jest ono czymś niepożądanym, ponieważ niejednokrotnie pozwala uzyskać lepsze warunki kredytowania.
Czym jest zabezpieczenie kredytu gotówkowego
Zabezpieczenie kredytu gotówkowego (jak również i każdego innego kredytu) jest gwarancją dla banku, że w przypadku zaprzestania spłaty zobowiązania przez kredytobiorcę będzie miał możliwość odzyskania należności.
W przypadku każdego podmiotu prowadzącego działalność gospodarczą, głównym celem jest maksymalizacja zysków przy minimalizacji ryzyka z tym związanego. Nie inaczej jest w przypadku banków.
Zabezpieczenie kredytu gotówkowego to zatem środek, które ułatwia odzyskanie przez bank należności w związku udzielonym finansowaniem w sytuacji, kiedy spłata zobowiązania zostanie wstrzymana.
Form zabezpieczeń spłaty kredytu jest całkiem dużo i w zależności od zastosowanego, może np. domagać się spłaty całej kwoty kredytu od innej osoby, sprzedać nieruchomość (przy kredytach hipotecznych, konsolidacyjno-hipotecznych i pożyczkach gotówkowych hipotecznych) czy też uzyskać sądowy nakaz zapłaty, co pozwoli skierować sprawę do komornika.
O najpopularniejszych formach zabezpieczenia kredytu przeczytasz poniżej, zapoznasz się z przykładami i dowiesz się które z nich są przez banki stosowane.
Kto powinien wybrać kredyt gotówkowy z zabezpieczeniem?
Zdecydowana większość kredytobiorców zgodzi się, że najlepszą formą finansowania z banku jest kredyt gotówkowy bez zabezpieczeń. Formalności obowiązkowe są ograniczone do absolutnego minimum. Nie trzeba szukać osoby, która by poręczyła zwrot kredytu, szukać współkredytobiorcy, ani nie ma potrzeby zamrażać swojego majątku.
Czy jest to sytuacja idealna? Niekoniecznie. Niekiedy wybór z zabezpieczeniem czy bez zabezpieczenia zadecyduje o tym czy zapłacimy za kredyt mniej lub więcej. Dlatego nie powinno się co do zasady, od razu odrzucać taką opcję.
Kredyt warto zabezpieczyć, jeśli masz możliwości uzyskania korzystniejszych warunków kredytowania. Ma to szczególne znaczenie, jeżeli jego wysokość przekracza średnią krajową (prawie 25 tysięcy złotych na maj 2024, jak podaje w swoim newsletterze BIK1) i jest kredytem zaciąganym na kilkadziesiąt miesięcy. Przedstawienie zabezpieczenia leży zarówno w interesie banku, ale i wnioskodawcy.
Czy bank ma prawo wymagać zabezpieczenia kredytu gotówkowego?
To już wiemy, że kredyty gotówkowe mogą być zabezpieczone lub nie. Przy mniejszych kwotach i krótkim okresie kredytowania powszechniejsze są te bez zabezpieczenia, a przy większym finansowaniu i dłuższym czasie spłaty, kredyty z zabezpieczeniem.
Czy i kiedy bank ma prawo wymagać zabezpieczenia kredytu gotówkowego Przede wszystkim, kiedy uzna, że udzielenie finansowania wiąże z wyższym ryzykiem niż standardowo. Na przykład wybierając kredyt gotówkowy w Alior Bank, wymagane jest obowiązkowe ubezpieczenie spłaty od kwoty 100 000 zł brutto.
Może zażądać zabezpieczenia w różnych sytuacjach:
- przy niskiej zdolności kredytowej,
- słabszej ogólnej ocenie kredytowej,
- przy wysokich kwotach zobowiązania,
- kiedy wnioskodawca spłaca już kilka innych zobowiązań.
Jakie są formy zabezpieczenia kredytu gotówkowego?
Najczęściej spotykaną formą takiego zabezpieczenia, które ma zmniejszyć podejmowane ryzyko kredytowe, jest oświadczenie o poddaniu się egzekucji lub wykupienie polisy ubezpieczeniowej. Inne możliwe zabezpieczenia kredytu gotówkowego, to:
- poręczenie wekslowe,
- poręczenie wg prawa cywilnego,
- weksle,
- zastaw rejestrowy,
- cesja praw,
- gwarancje bankowe.
Podstawowe rodzaje zabezpieczenia kredytowego
Wnioskując o kredyt gotówkowy zazwyczaj nie powinieneś się spodziewać, że bank będzie wymagać przedstawienia zabezpieczenia. Przy większych kwotach i dłuższym czasie spłaty jest to bardziej prawdopodobne.
Ubezpieczenie stosowane przy kredycie gotówkowym można podzielić na osobiste i rzeczowe.
Choć ogólne ramy dotyczące zabezpieczania wierzytelności bankowych określa art. 93 Prawa bankowego, to szczegółowe instrumenty zabezpieczające zobowiązania finansowe, w tym kredyty gotówkowe, zostały uregulowane w Kodeksie cywilnym oraz w ustawie Prawo wekslowe.
Osobiste zabezpieczenia spłaty kredytu
Do osobistych zabezpieczeń kredytu gotówkowego zaliczamy:
- Poręczenie wekslowe (poręczenie długu wekslowego) – zobowiązanie poręczyciela na równi z wystawcą weksla do bezwarunkowej spłaty zadłużenia zgodnie z ustalonymi terminami.
- Weksel – zobowiązanie wystawcy weksla do zapłaty długu. Może mieć formę in blanco: zawiera jedynie podpis wystawcy weksla, bez wpisania sumy wekslowej i terminu płatności.
- Poręczenie według przepisów prawa cywilnego – kredytobiorca wyznacza poręczyciela, który zobowiązuje się do spłaty zadłużenia, w przypadku, gdyby nie wywiązywał się ze swojego zobowiązania.
- Cesja praw – umowa cywilnoprawna zawierana pomiędzy kredytodawcą a osobą trzecią. Na jej podstawie kredytodawca przenosi swoją wierzytelność wobec kredytobiorcy na osobę trzecią. Cesja praw stosowana jest w przypadku kredytu z ubezpieczeniem – dzięki takiemu rozwiązaniu bank może otrzymać świadczenie z polisy.
- Gwarancja bankowa – zobowiązanie banku do zapłaty kredytobiorcy kwoty równej kwocie niespłaconych rat kredytu (łącznie z należnymi odsetkami i kosztami postępowania), w przypadku kiedy zleceniodawca gwarancji, na którego zlecenie taka gwarancja została wystawiona, nie wywiązałby się ze swojego zobowiązania.
- Oświadczenie o poddaniu się egzekucji – akt notarialny stanowiący dobrowolne zobowiązanie się kredytobiorcy do poddania się postępowaniu egzekucyjnemu na rzecz banku, w sytuacji, kiedy nie wywiąże się ze swojego zobowiązania.
Rzeczowe zabezpieczenie kredytu gotówkowego
Rzeczowe zabezpieczenie kredytu umożliwiają wierzycielowi zaspokojenie roszczenia z poszczególnych elementów majątku należącej do kredytobiorcy lub osoby trzeciej. W takiej sytuacji kredytobiorca ponosi odpowiedzialność tylko za określone składniki majątku.
Zabezpieczeniem rzeczowym w przypadku kredytów gotówkowych może być:
- Ubezpieczenie kredytu – zaspokojenie roszczeń wierzyciela przez ubezpieczyciela w przypadku, jeżeli wystąpią okoliczności określone w umowie ubezpieczeniowej.
- Kaucja – zabezpieczenie w postaci papierów wartościowych na okaziciela lub określona suma pieniędzy, z których to bank może zaspokoić swoje roszczenia w momencie, kiedy kredytobiorca nie wywiąże się z umowy.
- Blokada środków finansowych na rachunkach bankowych – zablokowanie na koncie (lub kontach) kredytobiorcy pieniędzy, aż do czasu, kiedy ten nie spłaci kredytu.
- Zastaw rejestrowy – rzeczowe prawo ograniczone, celem którego jest zabezpieczenie wierzytelności na rzeczach ruchomych i zbywalnych prawach majątkowych.
- Przewłaszczenie na zabezpieczenie – przeniesienie prawa własności rzeczy na wierzyciela, które ma na celu zabezpieczenie spłaty kredytu.
W przypadku kredytów i pożyczek hipotecznych najpopularniejsze jest zabezpieczenie kredytu na hipotece nieruchomości.
Jaki jest koszt zabezpieczenia kredytu gotówkowego?
Ile kosztuje ustanowienie zabezpieczenia spłaty kredytu gotówkowego? Tak naprawdę jego koszt zależy od rodzaju wybranego zabezpieczenia. Najpopularniejsze jest wykupienie polisy ubezpieczeniowej, która zwiększa całkowity koszt kredytu.
Z punktu widzenia kredytobiorcy najlepszym kredytem powinna oferta bez zabezpieczenia (chociaż jest to dyskusyjne…). Jednak z drugiej strony, bank, który w takiej sytuacji ponosi mniejsze ryzyko z udzieleniem kredytu, jest bardziej skłonny zaproponować kredytobiorcy korzystniejsze warunki kredytowania. Aby sprawdzić czy kredyt gotówkowy będzie tańszy z wykupionym ubezpieczeniem czy bez niego, niezbędne będzie porównanie kredytów i kosztów całkowitych.
Jeżeli po zbadaniu zdolności kredytowej okaże się, że ryzyko kredytowe z udzieleniem finansowania jest zbyt wysokie, to należy liczyć się z tym, że bank zażąda dodatkowego zabezpieczenia kredytu.
Dodatkowe zabezpieczenia kredytu gotówkowego są powszechnie stosowane przez banki i nie należą do rzadkości. Ustanawiane są głównie w sytuacji, kiedy zachodzi prawdopodobieństwo, że kredytobiorca może nie poradzić sobie z terminową spłatą zobowiązania. Bank jednak nie zakłada, że wystąpią problemy, bo w takiej sytuacji, wniosek kredytowy zostałby odrzucony.
Gdyby jednak doszło do takiej sytuacji, to instytucja udzielająca finansowania ma możliwość dochodzenia swoich praw korzystając z ustanowionego zabezpieczenia, co jest gwarancją na odzyskanie przynajmniej części pożyczonych pieniędzy.
Podsumowanie i FAQ – czy warto zabezpieczyć kredyt gotówkowy?
Ponieważ poznałeś już najważniejsze formy zabezpieczenia spłaty kredytu gotówkowego, to można przeprowadzić krótkie podsumowanie i odpowiedzieć jeszcze na kilka innych dodatkowych pytań.
Zabezpieczenie spłaty zaciąganego zobowiązania, może być korzystne zarówno dla banku, jak i kredytobiorcy. Bank minimalizuje w ten sposób ryzyko kredytowe, a kredytobiorca może liczyć na lepsze warunki finansowania.
Podsumowanie przedstawia tabelka poniżej – wady i zalety zabezpieczenia kredytu gotówkowego:
| Zalety | Wady |
|---|---|
| Możliwość otrzymanie kredytu gotówkowe przy niższej zdolności kredytowej. | Dodatkowy koszt kredytu, dotyczy to głównie wykupionego ubezpieczenia. |
| Możliwość zaciągnięcia znacznie wyższej kwoty kredytu. | Całkowity koszt kredytu może się zwiększyć. |
| Lepsze warunki kredytowania, np. niższe oprocentowanie nominalne kredytu, dzięki wykupionemu ubezpieczeniu. | Więcej dodatkowych formalności. |
| Wkupienie ubezpieczenia chroni kredytobiorcę w zakresie obowiązywania polisy ubezpieczeniowej. | Angażowanie do kredytu osób trzecich, jakie ma miejsce w przypadku poręczenia. |
| Ograniczenia w zakresie możliwości dysponowania majątkiem, np. poprzez zablokowanie środków na koncie, czy też przewłaszczenia na zabezpieczenie. |
Co to jest kredyt gotówkowy bez zabezpieczeń?
Kredyt gotówkowy bez zabezpieczeń to produkt finansowy, który umożliwia pożyczenie gotówki bez konieczności ustanawiania jakichkolwiek zabezpieczeń spłaty zobowiązania. W tym przypadku bank udziela kredytu wyłącznie na podstawie oceny zdolności kredytowej wnioskodawcy. Nie wymaga zatem dodatkowych zabezpieczeń rzeczowych czy osobistych.
Ze względu na wyższe ryzyko dla kredytodawcy, kwoty dostępne w ramach tego rodzaju kredytów są zwykle niższe niż w przypadku kredytów zabezpieczonych. Ponadto oprocentowanie i inne opłaty związane z kredytem gotówkowym bez zabezpieczeń są często wyższe w porównaniu do ofert wymagających ustanowienia zabezpieczenia spłaty.
Zaletą kredytu bez zabezpieczeń jest prostota i szybkość procedury, jednak wiąże się ona z wyższym kosztem dla kredytobiorcy.
Czym różni się zastaw od zastawu rejestrowego?
Zastaw zwykły ustanawiany jest poprzez przekazanie rzeczy ruchomej wierzycielowi lub osobie trzeciej, podczas gdy zastaw rejestrowy nie wymaga fizycznego wydania przedmiotu zabezpieczenia. Różnica polega na obowiązku wpisu do rejestru zastawów w przypadku zastawu rejestrowego.
Gdzie się stosuje zastaw zwykły, a gdzie zastawu rejestrowy?
Zastaw zwykły ustanawiany jest najczęściej na rzeczach ruchomych, takich jak samochody, maszyny, dzieła sztuki itp. Z kolei zastaw rejestrowy stosuje się zwykle przy zastawie na prawach (np. akcjach, udziałach), wierzytelnościach, zbiorach rzeczy ruchomych lub rzeczach ruchomych będących składnikami przedsiębiorstwa.
W jaki sposób można ustanowić poręczenie dla kredytu gotówkowego?
Poręczenie dla kredytu gotówkowego ustanawiane jest poprzez zawarcie pisemnej umowy poręczenia, w której osoba trzecia (poręczyciel) zobowiązuje się do spłaty zobowiązania w przypadku niewypłacalności kredytobiorcy.
Jakie wymogi musi spełnić poręczyciel kredytu gotówkowego?
Kluczowym wymogiem dla poręczyciela jest posiadanie zdolności kredytowej, która pozwoli na spłatę zobowiązania w przypadku niemożności wywiązania się z niego przez kredytobiorcę. Poręczyciel musi także mieć ukończone 18 lat i pełną zdolność do czynności prawnych.
Czy możliwe jest zabezpieczenie kredytu gotówkowego hipoteką?
Hipoteka jest formą zabezpieczenia zazwyczaj wykorzystywaną przy kredytach hipotecznych. W przypadku kredytów gotówkowych nie jest to spotykana praktyka, choć teoretycznie możliwe jest ustanowienie hipoteki jako zabezpieczenia spłaty pożyczki gotówkowej, mowa jest wówczas o pożyczce hipotecznej.
Kiedy bank może wymagać dodatkowych zabezpieczeń spłaty kredytu gotówkowego?
Bank może zażądać dodatkowych zabezpieczeń, jeśli nastąpi pogorszenie sytuacji finansowej kredytobiorcy, wzrośnie ryzyko niespłacenia zobowiązania lub wystąpią inne okoliczności zwiększające ryzyko kredytowe.
Jakie są konsekwencje niedostarczenia wymaganych zabezpieczeń kredytu?
Niedostarczenie wymaganych zabezpieczeń może skutkować odmową udzielenia kredytu lub wypowiedzeniem umowy kredytowej przez bank, a w skrajnych przypadkach – postawieniem całego zadłużenia w stan natychmiastowej wymagalności.
Czy bank może zwolnić z obowiązku zabezpieczenia kredytu gotówkowego?
Tak, bank może zwolnić kredytobiorcę z obowiązku ustanowienia zabezpieczenia, jeśli uzna, że ryzyko niespłacenia zobowiązania jest niskie, np. ze względu na bardzo dobrą sytuację finansową kredytobiorcy.
Jakie są koszty związane z ustanowieniem poszczególnych form zabezpieczenia kredytu?
Koszty te zależą od konkretnej formy zabezpieczenia i mogą obejmować m.in. opłaty notarialne, sądowe, skarbowe oraz prowizje i opłaty bankowe. Jeżeli takie się pojawią, to warto je uwzględnić w analizie kosztów kredytu.
Czy można zmienić formę zabezpieczenia kredytu w trakcie jego spłaty?
Istnieje taka możliwość, jednak wymaga to zgody banku oraz pokrycia kosztów związanych ze zwolnieniem dotychczasowego zabezpieczenia i ustanowieniem nowego. Zmiana formy zabezpieczenia odbywa się na podstawie aneksu do umowy kredytowej.
Źródła i przypisy:
1 https://media.bik.pl/informacje-prasowe/836468/bik-najnowsze-dane-o-sprzedazy-kredytow-w-polsce-maj-2024-r?.
Prawo bankowe: https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU19971400939/U/D19970939Lj.pdf.
Prawo wekslowe: https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU19360370282.
Kodeks cywilny: https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=wdu19640160093.