Redakcja: Marek Kamiński. 2024-09-21 – ostatnia aktualizacja. Wiarygodne źródło informacji Artykuły w serwisie KredytyPorownywarka.pl są starannie opracowywane przez doświadczonych autorów, bazując na wiarygodnych źródłach. Wykorzystujemy dane z renomowanych raportów branżowych, analiz rynkowych oraz opinii ekspertów finansowych. Nasze publikacje mają charakter informacyjny i edukacyjny, nie są poradami inwestycyjnymi ani rekomendacjami finansowymi. Dążymy do dostarczania czytelnikom rzetelnej wiedzy, pomagającej w podejmowaniu świadomych decyzji finansowych..
Co to jest oprocentowanie nominalne kredytu lub pożyczki?
Oprocentowanie nominalne jest jednym z kluczowych elementów określających koszt kredytu lub pożyczki. Jest to wyrażona wartość procentowa, która pokazuje, jaka jest roczna stopa procentowa, po której instytucja finansowa udostępnia kapitał kredytobiorcy lub pożyczkobiorcy w stosunku rocznym.
Oprocentowanie zatem stanowi podstawę do naliczania odsetek, które finalnie klient musi zapłacić ponad kwotę otrzymanego kredytu lub pożyczki.
Całkowita kwota odsetek do zapłacenie zależy jednak nie tylko od wysokości stopy procentowej, ale również od kilku innych czynników:
- Całkowita kwota kredytu lub pożyczki,
- Okres spłaty zobowiązania,
- Rodzaj rat – stałe czy malejące.
W przypadku niektórych produktów, zwłaszcza kredytów i pożyczek gotówkowych, oprocentowanie nominalne może stanowić jedyny koszt ponoszony przez klienta. Jednak często występują również dodatkowe opłaty i prowizje, które należy wziąć pod uwagę przy ocenie całkowitego kosztu zobowiązania.
Oprocentowanie nominalne jest kluczowym parametrem, który pozwala porównywać oferty różnych instytucji finansowych i wybrać najtańszą opcję finansowania.
Zrozumienie mechanizmu oprocentowania nominalnego i jego roli w kalkulacji całkowitego kosztu ma kluczowe znaczenie dla podjęcia świadomej i optymalnej decyzji finansowej dokonując wyboru oferty kredytowej.
Czym jest maksymalne oprocentowanie kredytu?
Banki i firmy pożyczkowe samodzielnie ustalają cenę, po której chcą pożyczać pieniądze, ale zgodnie z przepisami Kodeksu cywilnego, nie mogą przekroczyć pewnego limity. Co to jest maksymalne oprocentowanie nominalne kredytu lub pożyczki?
Maksymalne oprocentowanie nominalne kredytu to najwyższa dopuszczalna stopa procentowa, po której bank lub inna instytucja finansowa może udzielić finansowania. Jest to zatem górna granica oprocentowania (RSO), powyżej której naliczanie odsetek od kwoty kredytu jest niezgodne z prawem. Maksymalne oprocentowanie nominalne jest ustalane na poziomie ustawowym w celu ochrony konsumentów przed nadmiernymi kosztami kredytów i zapobiegania lichwie.
W tym zakresie obowiązują zarówno limity zawarte w tzw. Ustawie antylichwiarskiej, jak i Kodeksie cywilnym. Zgodnie z art. 359 § 2 Kodeksu cywilnego 1, oprocentowanie NOMINALNE nie może przekraczać dwukrotności wysokości odsetek ustawowych (odsetki maksymalne), które są równe sumie stopy referencyjnej NBP powiększonej o 3,5%.
Jak wyliczyć maksymalne oprocentowanie kredytu?
Maksymalne oprocentowanie kredytu zgodnie z ustawą o kredycie konsumenckim* nie może przekraczać dwukrotności odsetek ustawowych, równych sumie stopie referencyjnej Narodowego Banku Polskiego 2 plus stawki 3,5%:
2 x (stopa referencyjna NBP + 3,5%)
Limit oprocentowania dotyczy zarówno kredytów i pożyczek udzielanych przez banki, jak i pożyczek w firmach pożyczkowych.
*Sposób wyliczania maksymalnego oprocentowania kredytu oraz pożyczek zawarte są w Ustawie o kredycie konsumenckim oraz w kodeksem cywilnym.
Ile wynosi maksymalne oprocentowanie kredytu w 2024 r.?
Ostatnia zmiana stóp procentowych nastąpiła w październiku 2023 r. RPP obniżyła stopy procentowe i jednocześnie zmienił się maksymalny próg oprocentowania kredytów i pożyczek do poziomu 18,50% w skali roku (wcześniej było to 19,00%).
2 x (stopa referencyjna NBP + 3,5%)
2 x (5,75% + 3,5%) = 18,50%
Ryzyko zmiany stopy procentowej
Każdy kredyt udzielany kredytobiorcy, wiąże się z udostępnieniem określonej sumy pieniędzy z obowiązkiem jej zwrotu w ustalonych terminach wraz z wynagrodzeniem dla banku za tymczasowe korzystanie z kapitału. To wynagrodzenie, znane jako oprocentowanie kredytu, zależy od aktualnej rynkowej ceny pieniądza. Ponieważ cena ta nie jest stała, a podlega wahaniom rynkowym, wiąże się to z ryzykiem wzrostu lub spadku:
- wysokości odsetek w trakcie spłaty zobowiązania (ryzyko stopy procentowej),
- kosztów całkowitych zobowiązania,
- wysokości raty kredytowej.
Ryzyko zmiany stopy procentowej ma szczególne znaczenie w przypadku zobowiązań długoterminowych, jak choćby kredyty i pożyczki hipoteczne. Przy tak długim okresie spłaty, nierzadko sięgającym nawet 30 lat, istnieje wysokie prawdopodobieństwo wielokrotnych wahań stóp procentowych na rynku.
Może to prowadzić zarówno do wzrostów, jak i spadków wysokości rat kredytowych, w zależności od kierunku zmian w gospodarce.
Taka niepewność stanowi poważne ryzyko dla stabilności domowego budżetu kredytobiorcy, utrudniając długofalowe planowanie finansowe, a nawet duże kłopoty finansowe. Z tego względu właściwe zarządzanie ryzykiem stopy procentowej poprzez wybór odpowiedniego modelu oprocentowania jest kluczowym aspektem, zwłaszcza decydując się na kredytowanie długoterminowe.
Na rynku dostępne są w zasadzie trzy rodzaje oprocentowania kredytów, które omówione zostaną krótko w dalszej części publikacji:
- zmienne,
- stałe,
- okresowo stałe.
Każde z nich charakteryzujące się innym zróżnicowaniem poziomu ryzyka stopy procentowej. Dokonując ostatecznie wyboru oprocentowania nominalnego, należy dokładnie zapoznać się z wszystkimi warunkami przedstawionymi przez bank.
Zarówno oprocentowanie stałe, jak i zmienne mają swoje plusy, jak i minusy. Kluczowe dla podjęcia decyzji jest zrozumienie na czym te różnice polegają i jaki są przede wszystkim ryzyka związane z konkretnym wyborem.
Oprocentowanie stałe kredytu
Jedną z opcji kredytowych, na jaką mogą zdecydować się kredytobiorcy, jest wybór oprocentowania stałego lub okresowo stałego (w przypadku kredytów hipotecznych). W tym przypadku wysokość miesięcznej raty pozostaje niezmienna przez ustalony z góry okres, niezależnie od wahań rynkowych stóp procentowych.
Największą zaletą stałego oprocentowania jest możliwość dokładnego zaplanowania własnych obciążeń finansowych związanych ze spłatą kredytu. Kredytobiorca ma pewność, że rata nie ulegnie zmianie w czasie określonym w umowie, co znacznie ułatwia zarządzanie domowym budżetem.
Należy jednak pamiętać, że stała stopa procentowa wiąże się również z pewnymi ograniczeniami:
- Przeważnie jest ona nieco wyższa od stawki zmiennej w momencie zaciągania kredytu. Wynika to z konieczności zabezpieczenia banku przed ryzykiem zmian na rynku stóp procentowych.
- Kredytobiorca nie skorzysta na ewentualnych obniżkach stawki referencyjnej.
Wybierając opcję stałej stopy procentowej, warto również zwrócić uwagę na kwestię ewentualnej przedterminowej spłaty zobowiązania. Banki często nakładają w takiej sytuacji specjalną rekompensatę lub opłatę. Jej wysokość może być istotnym kryterium przy porównywaniu ofert różnych instytucji finansowych.
Oprocentowanie okresowo stałe kredytu hipotecznego
Jedną z opcji w przypadku kredytów hipotecznych jest możliwość skorzystania z oprocentowania okresowo stałego. Zgodnie z zaleceniami Komisji Nadzoru Finansowego wszystkie banki działające na polskim rynku muszą oferować taki produkt obok standardowych kredytów ze zmienną stopą procentową.
Oprocentowanie okresowo stałe obowiązuje zazwyczaj przez okres 5 – 7 lat, w zależności od oferty danego banku. Gwarantuje to niezmienną wysokość miesięcznej raty przez ustalony czas, niezależnie od wahań rynkowych stóp procentowych i zmian głównych stóp procentowych NBP. Pozwala to na spokojne planowanie domowego budżetu i uniknięcie przykrych niespodzianek związanych ze wzrostem obciążeń finansowych.
Należy jednak pamiętać, że oprocentowanie stałe ma również pewne ograniczenia. Po okresie obowiązywania stałej stopy procentowej, kredytobiorca ma możliwość kontynuowania spłaty kredytu przez kolejny okres z oprocentowaniem stałym (rekalkulacja stawki) lub przechodzi na oprocentowanie zmienne.
Mimo tych zastrzeżeń, kredyt hipoteczny ze stałym oprocentowaniem może okazać się atrakcyjną opcją dla osób ceniących sobie stabilność i przewidywalność kosztów spłaty zobowiązania. W czasach wahań stóp procentowych daje on poczucie bezpieczeństwa finansowego przynajmniej przez kilkadziesiąt miesięcy.
Oprocentowanie zmienne kredytu
Oprocentowanie zmienne składa się z dwóch elementów:
- ze stawki referencyjnej (stopa bazowa: WIBOR 3- lub 6-miesięczny) – składnik ulegający zmianom,
- z marży banku – składnik nie podlegający zmianom, czyli jest to zarobek banku.
Jak się zmienia oprocentowanie zmienne kredytu? Rata kredytu ze zmienną stopą oprocentowani w czasie trwania umowy kredytowej może maleć, rosnąć lub pozostawać bez zmian.
Wysokość wskaźnika WIBOR determinowana jest głównie decyzjami Rady Polityki Pieniężnej NBP.
- Podwyżka stóp procentowych: wzrost oprocentowania kredytów, wzrost rat kredytów kredytowych i kosztów odsetkowych.
- Obniżka stóp procentowych: zmniejszenie oprocentowania kredytów, zmniejszenie rat kredytów kredytowych i kosztów odsetkowych.
Wysokość wskaźnika WIBOR jest aktualizowana najczęściej raz na kwartał w przypadku umów kredytowych z WIBOR 3M lub raz na pół roku w przypadku WIBOR 6M. Informacje takie znajdziesz w umowie kredytowej.
Oprocentowanie kredytów i pożyczek gotówkowych – maj 2024
Jak wygląda obecnie oprocentowanie kredytów i pożyczek gotówkowych w bankach? Poniżej jest dostępne zestawienie. W sytuacji, kiedy w propozycji oprocentowanie nominalne roczne (RSO) nie zostało podane, zostało wykorzystane to z przykładu reprezentatywnego (PR).
Oprocentowania nominale kredytów gotówkowych:
Bank | Oprocentowanie | Nazwa propozycji | ONLINE | Uwagi |
---|---|---|---|---|
Citi Handlowy | 9,99% | Pożyczka gotówkowa do 150 000 zł | TAK | Naliczana prowizja. RSO z PR. |
Bank Pekao S.A. | 10,45% | Pożyczka gotówkowa do 250 000 zł | Prowizja 0%. Dla nowych klientów. RSO z PR. | |
Alior Bank | stałe 11,90% | Pożyczka gotówkowa do 200 000 zł | TAK | Prowizja 0%. RSO z PR. |
PKO BP | 12,74% | Pożyczka gotówkowa | Prowizja 0%. RSO z PR. | |
Credit Agricole | stałe 10,94% | Kredyt gotówkowy maksymalnie 25 000 zł maksymalnie 60 rat | TAK | Prowizja 0%. RSO z PR. Dla klientów banków Dla nowych - wymagane założenie konta. |
BNP Paribas | stałe 10,99% | Pożyczka gotówkowa do 230 000 zł | Prowizja 0%. RSO z PR. Dla klientów nie mających aktywnej umowy z BNP. | |
VELO Bank | 10,85% | Kredyt gotówkowy do 200 000 zł | TAK | Prowizja 0%. RSO z PR. można skorzystać z karencji w spłacie pierwszej raty. Dodatkowe warunki. |
BNP Paribas | stałe 12,99% | Kredyt gotówkowy do 230 000 zł | Prowizja 0%. RSO z PR. |
Oprocentowanie kredytów hipotecznych – wrzesień 2024
Jednym z kluczowych czynników decydujących o całkowitym koszcie kredytu hipotecznego jest jego oprocentowanie. Ten podstawowy składnik całkowitych koszów i wpływający na wysokość raty kredytowej może przybierać różne formy, od okresowo stałej po zmienną stopę procentową. Wybór odpowiedniego oprocentowania ma kluczowe znaczenie dla stabilności finansowej i bezpieczeństwa kredytobiorcy w okresie spłaty zobowiązania.
Większość kredytów hipotecznych w Polsce opiera się na oprocentowaniu zmiennym, uzależnionym od stawki rynkowej WIBOR. Taka konstrukcja daje potencjalną korzyść w przypadku spadku stóp procentowych, jednak naraża też na ryzyko wzrostu rat w momencie zacieśniania polityki pieniężnej.
Z drugiej strony coraz bardziej popularne stają się kredyty z okresowo stałym oprocentowaniem, zapewniającym niezmienną ratę przez początkowy okres, zwykle 5-7 lat. Choć droższa opcja, gwarantuje spokój finansowy i pomaga uniknąć przykrych niespodzianek związanych ze zmianami stóp procentowych.
Wybór między stałym a zmiennym oprocentowaniem kredytu hipotecznego to jedna z kluczowych decyzji, przed którą stają przyszli kredytobiorcy. Odpowiednie rozważenie własnej sytuacji finansowej, awersji do ryzyka oraz prognoz rynkowych pozwoli na dokonanie optymalnego wyboru.
Jak wygląda obecnie oprocentowanie kredytów hipotecznych w bankach? Poniżej dostępne zestawienie wybranych propozycji. Podobnie, jak w przypadku kredytów i pożyczek gotówkowych, w sytuacji, kiedy w propozycji oprocentowanie nominalne nie zostało podane, to zostało wykorzystane z przykładu reprezentatywnego.
Oprocentowania nominale kredytów hipotecznych:
Bank | Oprocentowanie | Wkład własny |
---|---|---|
Citi Handlowy | zmienne: 7.95% | od 20% |
Bank Pekao S.A. | zmienne: 7,73% | od 10% |
PKO BP | zmienne: 8,17% | |
PKO BP Hipoteczny | zmienne: 8,18% | |
VELO Bank | stałe w okresie pierwszych 5 lat: 7,14% | od 10% |
Informacje podane nie stanowią oferty w rozumieniu art. 66 Kodeksu Cywilnego
Czym się różni oprocentowanie nominalne (RSO) od rzeczywistego (RRSO)?
Oprocentowanie rzeczywiste RRSO nie jest tym samym co oprocentowanie nominalne RSO. Bo co to jest RRSO kredytów i pożyczek? Jest to rzeczywiste oprocentowanie, przedstawiające całkowity koszt kredytu w ujęciu procentowym rocznym z uwzględnieniem kwoty zobowiązania.
Są wliczane do niego wszystkie koszty ponoszone w związku z udzieleniem kredytu:
- oprocentowanie nominalne (RSO),
- prowizja,
- składki ubezpieczeniowe,
- koszty dodatkowe.
RRSO zawiera zatem RSO kredytu. Nie uwzględnia natomiast np. kosztów wezwań do zapłaty w związku opóźnieniami w spłacie rat.
Źródła:
1 Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny: https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=wdu19640160093.
Podstawowe stopy procentowe NBP: https://nbp.pl/polityka-pieniezna/decyzje-rpp/podstawowe-stopy-procentowe-nbp/.
Artykuł zawiera linki afiliacyjne.
Ostatnio zastanawiałam się nad kredytem hipotecznym, ale widzę, że warto rozważyć wszystkie opcje. Niekiedy lepiej jest poczekać, niż podejmować pochopną decyzję.