2023-11-25 – ostatnia aktualizacja
Kredyt konsumencki jest jednym z najpopularniejszych kredytów oferowanych konsumentom w celu finansowania różnych wydatków, np. codziennych wydatków, zakupu samochodu, remontu mieszkania, zakupu towarów oraz usług. Dotyczy tych wydatków, które nie są związane z prowadzoną działalnością gospodarczą.
Kwota kredytu konsumenckiego nie może przekraczać 255 550 zł albo równowartości tej kwoty wyrażonej w obcej walucie.
Nie ma określonej kwoty, poniżej której kredyt taki nie byłby objęty przepisami ustawy z dnia 12 maja 2011 r. o kredycie konsumenckim.
Co gwarantuje kredytobiorcy Ustawa o kredycie konsumenckim?
Ustawa o kredycie konsumenckim przyznaje konsumentowi wiele praw, z których należy wymienić:
- Prawo do rzetelnych informacji zawartych w reklamie.
W reklamie zawierającej dane dotyczące kosztu kredytu, muszą zostać zawarte również informacje o wysokości stopy oprocentowania łącznie z:
- wyodrębnionymi opłatami uwzględnionymi w całkowitym koszcie kredytu,
- całkowitej jego kwocie oraz
- RRSO – Rzeczywistej Rocznej Stopie Oprocentowania.
Za podanie tych informacji jest odpowiedzialny nie tylko kredytodawca, ale także pośrednik kredytowy.
- Kredytodawca lub pośrednik finansowy – przed zawarciem umowy kredytowej – jest zobowiązany przekazać konsumentowi formularz informacyjny.
W dokumencie znajdują się najważniejsze informacje dotyczące kredytu, m.in. o wysokości oprocentowania nominalnego, całkowitym koszcie kredytu, obowiązkowych zabezpieczeniach i ubezpieczeniach.
- Pośrednik kredytowy musi poinformować konsumenta przed zawarciem umowy, o współpracy z danym kredytodawcą oraz o wszystkich należnych za jego usługi opłatach.
- Prawo do otrzymania bezpłatnego projektu umowy o kredyt konsumencki.
- Prawo do pełnej informacji na temat kredytu.
Kredytodawca lub pośrednik kredytowy zobowiązany jest udzielić konsumentowi wszelkich wyjaśnień dotyczących treści informacji przekazanych przed zawarciem umowy oraz postanowień zawartych w umowie.
- Prawo do odstąpienia od umowy o kredyt.
Możliwość odstąpienia od umowy w terminie 14 dni od daty jej podpisania bez podawania przyczyny. Kredytobiorca musi doręczyć na adres wskazany przez kredytodawcę lub pośrednika kredytowego pisemne oświadczenie o odstąpieniu od umowy kredytowej.
Termin zostaje zachowany, jeżeli kredytobiorca wyśle oświadczenia przed jego upływem.
Jeżeli kredyt został już wypłacony konsumentowi, poza oświadczeniem, jest on zobowiązany niezwłocznie zwrócić również całą kwotę kredytu wraz z odsetkami od dnia wypłaty kredytu do dnia jego spłaty, nie później jednak niż w terminie 30 dni od dnia złożenia oświadczenia.
Odsetki są jedynym kosztem, które ponosi konsument w związku z odstąpieniem od umowy.
- Prawo do bezpłatnego otrzymania w każdym czasie harmonogramu spłaty.
- Prawo do wcześniejszej spłaty.
Kredytobiorca ma prawo do spłaty całości lub części kredytu przed terminem określonym w umowie.
Kredytodawca nie może uzależniać wcześniejszej spłaty od poinformowania go o tym fakcie przez konsumenta.
Kredytodawcy, w określonych w ustawie przypadkach, będzie mógł pobrać rekompensatę za wcześniejszą spłatę kredytu, ale w wysokości nie większej niż 1% spłacanej przedterminowo kwoty.
- Prawo do rozliczenia kosztów kredytu z tytułu wcześniejszej spłaty.
W przypadku spłaty całości kredytu przed terminem – całkowity koszt kredytu ulega obniżeniu o te koszty, które dotyczą okresu, o który został skrócony czas obowiązywania umowy kredytowej.
W przypadku wcześniejszej spłaty zobowiązania, bank (lub inny podmiot) ma 14 dni na rozliczenie się z kredytobiorcą.
Koszty kredytu konsumenckiego
Decydując się na kredyt, należy mieć świadomość, że nie jest on za darmo. Za pożyczony kapitał należy zapłacić określoną cenę – jest to całkowity koszt kredytu.
Całkowity koszt kredytu są to wszystkie koszty łącznie z odsetkami i pozostałymi opłatami, które konsument musi ponieść w związku z umową o kredyt.
Wyliczony całkowity koszt kredytu oraz RRSO ułatwiają porównanie ofert kredytowych w bankach.
Na całkowity koszt kredytu wpływają:
Wyliczane są na podstawie oprocentowania danego kredytu lub pożyczki. Im większe jest oprocentowania oraz im większa kwota kredytu i dłuższy jest okres spłaty, tym łączna suma odsetek ulega zwiększeniu.
Kredyt spłacany jest w ratach, na które składa się część kapitałowa i odsetkowa. Rata kapitałowa jest równa kwocie udzielonego kredytu podzielonej przez liczbę rat.
Oprocentowanie nominalne kredytu:
- podawana jest w skali roku (12 miesięcy);
- jest bardzo często najważniejszym kosztem kredytu, a koszt odsetkowy ma większy udział w koszcie całkowitym, im większy jest kredyt i dłuższy czas spłaty;
- maksymalne dozwolone przepisami oprocentowanie nie może przekroczyć 18,50% w skali roku (listopad 2023 r.).
Kredyt może być oprocentowany wg stałej lub zmiennej stopy oprocentowania. Stała stopa oprocentowania oznacza, że oprocentowanie kredytu nie zmieni się w czasie spłaty zobowiązania. W przypadku zmiennej stopy oprocentowania, wysokość raty może ulec zmianie, jeżeli zmieni się oprocentowanie ze względu na zmianę stóp procentowych NBP.
Wynagrodzenie pobierane jednorazowo przez instytucje finansowe za udzielenie kredytu. Prowizja naliczana jest najczęściej jako określony procent od wysokości kredytu lub pożyczki.
Są to wszelkiego opłaty (administracyjne, przygotowawcze, za rozpatrzenie wniosku, itp.) pobierane w związku z przygotowaniem i zawarciem umowy kredytowej.
Umowa mająca na celu ochronę kredytodawcy przez ryzykiem niemożności spłaty kredytu.
RRSO kredyt konsumencki
Rzeczywista Roczna Stopa Oprocentowania (RRSO) jest wskaźnikiem, który przedstawia całkowity koszt kredytu ponoszony przez konsumenta, wyrażony jako wartość procentowa całkowitej kwoty kredytu w stosunku rocznym.
Przy obliczeniu RRSO uwzględniany jest:
- czas kredytowania,
- oprocentowanie nominalne,
- prowizje i opłaty ponoszone w związku z kredytem,
- koszty ubezpieczenia spłaty kredytu.
Znajomość wyliczonego RRSO i kosztów całkowitych ułatwia porównanie ofert kredytowych i podjęcie świadomej decyzji.
Wszystkie dane dotyczące kosztów kredytowych powinny znajdować się w formularzu informacyjnym, który bank lub pośrednik kredytowy ma obowiązek wręczyć konsumentowi przed zawarciem umowy.