2024-03-18 – ostatnia aktualizacja
Zanim podejmiesz decyzję, warto zwrócić uwagę, ale bez zagłębiania się w aspekty prawne, że wielu konsumentów zamiennie używa pojęcia kredyt i pożyczka. A należy zaznaczyć, nie są one tożsame i z prawnego punktu widzenia, są to dwa różne produkty kredytowe.
KREDYTY
Najważniejsze o czym należy wiedzieć: kredyty mogą udzielić wyłącznie banki (komercyjne i spółdzielcze) oraz Spółdzielcze Kasy Oszczędnościowo-Kredytowe (SKOK-i). Umowa o kredyt musi zostać sporządzona na piśmie, a środki przekazane wyłącznie na cel zapisany w umowie.
Z kredytem związane jest oprocentowanie nominalne, a więc konieczność zapłacenia odsetek za czas, w którym korzystaliśmy z pożyczonego kapitału. Ubiegając się o kredyt, bank poinformuje Ciebie o wszystkich kosztach, które poniesiesz.
POŻYCZKI
Pożyczki mogą być udzielane zarówno przez instytucje finansowe – banki, SKOK-i, firmy pożyczkowe – oraz przez osoby fizyczne. Cel, na jaki mogą zostać przeznaczone środki z pożyczki, nie musi być określony, podobnie jak i termin zwrotu. W przypadku zobowiązania do 500 zł nie ma też konieczności sporządzania umowy na piśmie, ale najczęściej to się praktykuje, ze względów dowodowych.
Pożyczka gotówkowa może być nieodpłatna, czyli koszt całkowity pożyczki wynosi 0 zł (RRSO 0%). Najczęściej taka promocja jest praktykowana przez tzw. firmy pożyczkowe internetowe.
Kredyty i pożyczki w bankach
W ofercie banków można znaleźć bardzo szeroką gamę różnych produktów kredytowych. Każdy z nich w zasadzie ma inne zastosowania i kierowany jest do różnych grup docelowych.
Poniżej przedstawione są podstawowe informacje o tych najbardziej powszechnie dostępnych kredytach konsumenckich.
Kredyty i pożyczki gotówkowy są jednymi z najbardziej popularnych produktów oferowanych przez banki.
Pożyczki gotówkowe charakteryzują się nieskomplikowaną, prostą i szybką procedurą ich uzyskania. Jednocześnie oferowane są również przez internet i mogą zostać przeznaczone na dowolny cel.
Kredyt hipoteczny1 jest rodzajem kredytu, którego zabezpieczeniem jest hipoteka na nieruchomości. Nie ma w tym przypadku znaczenia, czy jest to kredyt wykorzystany na cele remontowe (niekiedy nazywany kredytem remontowym), czy na budowę domu (kredyt budowlany), czy na zakup mieszkania (kredyt mieszkaniowy). Przymiotnik hipoteczny dodawany do kredytu, wskazuje na rodzaj stosowanego zabezpieczenia, a nie na cel jego przeznaczenia.
Pożyczka hipoteczna jest udzielana również pod zabezpieczenie hipoteczne, ale może zostać przeznaczona na dowolny cel.
Kredyt w ROR (kredyt w Rachunku Oszczędnościowo-Rozliczeniowym) nazywany potocznie debetem w koncie. Jest to umowa kredytowa, zgodnie z którą kredytodawca udostępnia konsumentowi kredyt, który umożliwia dysponowanie środkami pieniężnymi w określonej wysokości, przekraczającymi środki zgromadzone na rachunku ROR.
Bank wyznacza wysokość dostępnego limitu kredytowego (debetu) na podstawie analizy zdolności kredytowej, a środki pieniężne, które wpływają na konto zmniejszają wysokość debetu, jeżeli konsument z przyznanego kredytu skorzystał w danym miesiącu.
Umowa o kartę kredytową jest przykładem kredytu odnawialnego. Jego zasadniczą cechą jest możliwość korzystania z przyznanego limitu kredytowego, odnawiającego się za każdym razem, kiedy konsument spłaci wykorzystaną część limitu.
Za zakupione towary i usługi – korzystając z karty kredytowej – płaci bank, a tym samym udziela posiadaczowi karty kredyt, który musi spłacić zgodnie z zasadami i warunkami określonymi w umowie.
Podpisanie umowy nie wymaga otwarcia przez konsumenta rachunku bankowego.
Kredyt konsolidacyjny (lub pożyczka konsolidacyjna) to produkt przeznaczany na
spłatę innych zobowiązań kredytowych zaciągniętych w bankach. Jeżeli konsument posiada kilka różnych kredytów, np. kredyt gotówkowy, ratalny czy samochodowy, może dokonać tzw. konsolidacji kredytów i zamienić je wszystkie na jedno zobowiązanie. Po przeprowadzonej konsolidacji, kredytobiorca spłaca jedną ratę (z reguły niższą, dzięki wydłużeniu czasu spłaty) w banku, który udzielił kredytu konsolidacyjnego.
Jak wziąć kredyt, ale i mniej zapłacić?
Przede wszystkim należy dokładnie określić potrzeby finansowe i na co kredyt (lub pożyczkę) zamierzamy przeznaczyć. Dopiero wówczas można zapoznać się z określonymi produktami bankowymi.
Pamiętaj o tym, aby dokładnie i rzetelnie, przede wszystkim, dokonać analizy swoich możliwości finansowych: obecnych i przyszłych. Określ w jakiej wysokości potrzebne będzie finansowanie i oszacuj wysokość raty, którą jesteś w stanie płacić.
Jeżeli nie potrafisz samodzielnie oszacować wysokości raty kredytowej, skorzystaj z dostępnego na w serwisie kalkulatora kredytu gotówkowego (możesz go również wykorzystać w przypadku kredytów konsolidacyjnych) oraz ze szczegółowego kalkulatora kredytu hipotecznego.
Symulację rat nie będzie z pewnością taka sama jak wyliczenia dokonane przez bank, ale pozwala oszacować dochód rozporządzalny domowego budżetu po uwzględnieniu nowego miesięcznego zobowiązania. Jednocześnie otrzymasz w pewnym przybliżeniu czas, przez jaki będziesz spłacać kredyt.
Na koniec pamiętaj, aby zapoznać się z co najmniej dwoma ofertami kredytowymi, aby wybrać tańszy kredyt. O cenie kredytu decyduje koszt całkowity danego zobowiązania, a im jest on mniejszy, tym kredyt będzie tańszy.
Jaką mam zdolność kredytową?
Taką, jaką wskaże kalkulator zdolności kredytowej dostępny na wielu stronach internetowych… Nie! To nie prawda!
Pomimo, że banki stosują taką samą metodologię wyliczania zdolności kredytowej, brane są pod uwagę czynniki ilościowe i jakościowe, to jednak stosują różne algorytmy do jej obliczania. Dlatego w każdym z banków otrzymasz inne wyliczenia.
Kalkulator zdolności kredytowej? Może co najwyżej ją oszacować, podobnie jak kalkulator rat kredytowych. Najlepiej skontaktować się z wybranym bankiem, aby uniknąć rozczarowania.
W dużym uproszczeniu na ocenę zdolności kredytowej wpływają dochody i wydatki, ale należy wziąć pod uwagę, że jest to tylko jeden z dwóch elementów branych przy ocenie kredytowej. Kolejnym czynnikiem, również istotnym (ale nie wpływa na zdolność kredytową) jest historia kredytowa w BIK (Biuro Informacji Kredytowej).
Na podstawie pobranego raportu, bank dowie się jak spłacaliśmy zobowiązania w przeszłości i jak radzimy sobie obecnie. Brak historii kredytowej nie oznacza wcale, że wniosek zostanie odrzucony, ale bank może obniżyć wysokość kredytu, wymagać dodatkowego zabezpieczenia, itp. Na pewno jednak negatywna historia powoduje wydanie negatywnej decyzji kredytowej.
1 Podstawą prawną jest Ustawa z dnia 23 marca 2017 roku o kredycie hipotecznym oraz nadzorze nad pośrednikami kredytu hipotecznego i agentami (Dz.U. 2017 poz. 819).