Jak wybrać lokatę bankową?

Publikacja: 2020-04-07. Redakcja: Marek Kamiński. 2024-03-17 – ostatnia aktualizacja

Zanim zadecydujesz o tym, gdzie ulokować swoje oszczędności, warto zapoznać się z kilkoma podstawowymi terminami, z którymi może się spotkać, wybierając lub dyskutując na temat depozytów.

Deponent – właściciel lokaty.

Rentier – osoba żyjąca z dochodów z posiadanego kapitału.

Kapitalizacja – dopisywanie przez bank odsetek do kwoty lokaty. Odsetki przekształcają się w kapitał. W następnym okresie odsetki będą już naliczane od wyższej kwoty.

Przykład: 1000 zł na 1 rok. Oprocentowanie w skali roku 5%. Odsetki po 1 roku wynoszą 1050 zł. Zamiast wycofywać pieniądze, powtórnie otwieramy lokatę na 1 rok. Tym razem kapitalizacja odsetek liczona jest od kwoty 1050 zł. 5% z 1050 zł wynosi 52,50 zł. Całkowita kwota do wypłaty 2002,50 zł.

Odsetki – dla banku są kosztem pozyskania kapitału. Dla klienta banku, to w przypadku lokaty zysk ze zdeponowanych pieniędzy, a jeżeli pożyczasz pieniądze, to koszt pozyskania kapitału. Oprocentowanie lokat zawsze będą mniejsze od oprocentowania kredytów. Różnica ta jest bowiem zyskiem banku.

Oprocentowanie lokat bankowych

Oprocentowanie nominalne – oznacza, ile wyniosą odsetki od depozytu złożonego na okres 1 roku. Im większe oprocentowanie nominalne lokaty, tym większy zysk otrzymamy z deponowanych pieniędzy.

Oprocentowanie efektywne – uwzględnia ono kapitalizację odsetek. Oprocentowanie nominalne jest takie samo jak w przypadku lokaty rocznej. Doliczanie odsetek do kapitału każdego miesiąca powoduje, że po 1 roku oszczędzania, zysk będzie większy.

Oprocentowanie stałe – oprocentowanie lokaty jest niezmienne przez cały okres trwania lokaty.

Oprocentowanie zmienne – oprocentowanie lokaty zmienia się w trakcie trwania lokaty.

Stopa procentowa – wysokości naliczonych odsetek od sumy pieniędzy, które zdeponowaliśmy w banku na określony czas. Im większa wysokość stopy procentowej, tym większy zysk otrzymamy od założonej lokaty.

Rodzaje lokat bankowych

Lokata terminowa – depozyt składany jest w banku na określony okres czasu. Najczęściej spotykane lokaty terminowe to 3-, 6- lub 12-miesięczne. Właściciel lokaty otrzymuje zapłatę z banku za udostępnienie swoich pieniędzy, czyli zysk w postaci odsetek. Dlatego im wyżej oprocentowana lokata, tym większy zysk dla deponenta.

Lokata progresywna (lokata dynamiczna) – często zwana również lokatą z dopłatą. Umożliwia bowiem dopłacanie do zdeponowanej kwoty na początku, bez konieczności zawierania nowej umowy. Oprocentowanie w przypadku lokat progresywnych najczęściej rośnie wraz ze wzrostem kwoty depozytu.

Lokata bankowa bez konta – nie ma konieczności zakładania konta osobistego w banku, w którym chcemy założyć lokatę.

Lokata odnawialna – po upływie terminu lokaty bank automatycznie zakłada podobną lokatę, na taki sam okres czasu. Odsetki mogą być dopisane do kwoty lokaty bądź wypłacone (pozostawione w rachunku do dyspozycji klienta).

Lokata nieodnawialna – po wygaśnięciu lokaty bank pozostawia kapitał z naliczonymi odsetkami na rachunku klienta i od dyspozycji klienta zależy podjęcie następnych działań przez bank. Można zatem założyć kolejną lokatę lub pozostawić środki pieniężne na koncie.

Lokata z funduszem – część środków pieniężnych jest lokowana na standardowej lokacie, pozostałe środki w funduszu inwestycyjnym.

Lokata strukturyzowana – część środków pieniężnych jest inwestowana jest w bezpieczne instrumenty, takie jak np. lokaty czy obligacje, a część środków w instrumenty finansowe o większym ryzyku, np. akcje, złoto czy w nieruchomości. Lokaty strukturyzowane są przeważnie zakładane na kilka lat.

Lokata rentierska – przeważnie jest to długookresowa, a nawet wieloletnia lokata. Odsetki od takiej lokaty nie są kapitalizowane, lecz wypłacane w miesięcznych lub kwartalnych odstępach czasu.

Lokata overnight (lokata nocna) – bank na koniec dnia blokuje pieniądza na rachunku klienta, a następnie rano udostępnia je z powrotem, dopisując uzyskane odsetki.

Lokata automatyczna – lokata taka jest automatycznie zakładana po spełnieniu warunków określonych w umowie. Na przykład w momencie przekroczenia na rachunku określonej wartości środków pieniężnych.

Lokata negocjowana – wysokość oprocentowania lokaty jest ustalane na drodze negocjacji pomiędzy bankiem i klientem. Oczywiście im wyższa kwota lokaty, którą chcemy założyć, tym na wyższe oprocentowanie możemy liczyć.

Podział lokat bankowych

Lokaty możemy podzielić według:

– okresu ich trwania. Najpopularniejszymi lokatami są lokaty: miesięczne, 3-miesięczne, 6-miesięczne oraz roczne. Banki oczywiście oferują również lokaty na okresy niestandardowe, np. dzienne (O/N – overnight – nocna lokata), jednotygodniowe lub nawet na okres 5-10 lat.

– stopy procentowej:

– lokaty stałe, najczęściej stosowane przy krótkich terminach deponowanie środków. W takim przypadku oprocentowanie nie zmienia się w czasie trwania lokaty;

– lokaty zmienne, oprocentowanie zależy od zmian stóp procentowych NBP oraz innych czynników zewnętrznych. W przeciwieństwie do lokaty stałej, w przypadku lokaty zmiennej oprocentowanie może ulec zmianie w trakcie trwania lokaty;

– lokaty progresywne, oprocentowanie jej rośnie wraz z kwotą oraz długością lokaty. Im dłuższy jest zatem okres trwania lokaty oraz im wyższa jest kwota lokaty, tym wyższe otrzymamy procentowanie.

– sposobu kapitalizacji (naliczania) odsetek. Kapitalizacja odsetek może być codzienna (w przypadku lokat overnight), tygodniowa, miesięczna, kwartalna lub roczna.

Przeczytaj również: Jeżeli brakuje pieniędzy, to oczywiście lokaty nie założysz. Sprawdź jak znaleźć tani kredyt gotówkowy z porównywarką.