Jak porównać dwa różne kredyty bankowe?

2022-07-12 – ostatnia aktualizacja

Jak porównać dwa różne kredyty bankowe? O ile są odpowiednie narzędzia, które pozwalają porównywać kredyty o takich samych parametrach, to czy jest możliwe, aby porównać dwa różne kredyty? Zanim odpowiemy na to pytania, należy zwrócić uwagę na RRSO kredytu oraz koszt całkowity.

Jeżeli kiedykolwiek zaciągałeś kredyt bankowy, to wiesz z pewnością, że oprocentowanie nominalne nie jest jedynym kosztem kredytowym. Bank doliczają dodatkowe opłaty, prowizje czy ubezpieczenie. Wszystkie opłaty, które musimy ponieść w związku z kredytem jest całkowitym kosztem kredytu. Taki koszt można wyrazić kwotowo lub procentowo w skali roku (RRSO – Rzeczywista Roczna Stopa Oprocentowania).

Koszt kredytu lub pożyczki

Maksymalna wysokość oprocentowania nominalnego została ustalona ustawowo i nie może ona przekraczać czterokrotności stopy lombardowej ustalanej przez NBP. Jeżeli zatem oprocentowanie NOMINALNE pożyczki przekracza 19,00 proc., to zrezygnuj z oferty pożyczkowej. 20,00% to obecnie maksymalnie dopuszczalne oprocentowanie nominalne w skali roku kredytów i pożyczek (lipiec 2022 r.).

W sytuacji, kiedy stopy procentowe ustalone przez RPP (Rada Polityki Pieniężnej) zostaną podniesione, to dopuszczalne oprocentowanie nominalne również się zmieni i wzrośnie (i odwrotnie: obniżka stóp – mniejsze oprocentowanie nominalne).

Przypuśćmy, że bierzesz w banku kredyt gotówkowy na 1000 złotych z oprocentowaniem nominalnym rocznym 7,00%. Jest to jedyny koszt, który musisz ponieść.

Jeżeli zwrócisz wszystko po 1. miesiącu całkowity koszt kredytu wyniesie 5,83 zł. Jeżeli spłatę rozłożysz na 12 równych rat miesięcznych, to koszt kredytu wyniesie 38,32 zł. Natomiast jednorazowa spłata po roku, to koszt 70 zł.

Dlaczego występuje, aż tak duża różnica pomiędzy jednorazową spłatą na koniec okresu kredytowania, a systemem ratalnym? Ponieważ każdorazowo (w każdym miesiącu) spłacamy część kapitału, zatem odsetki są wyliczane od mniejszej kwoty.

Wybierając raty równe, suma kapitału i odsetek będzie zawsze taka sama. Zmieniają się jedynie proporcje części odsetkowej i kapitałowej (odsetki z każdym miesiącem są mniejsze, a rośnie kapitał).

Przykładowy harmonogram spłat: kredyt gotówkowy 1000 zł na 12 miesięcy. Oprocentowanie 7%. Nr raty (miesiąc) – zadłużenie – część kapitałowa/część odsetkowa – wysokość raty:

1.    1000,00 zł    80,69 zł/5,83 zł    86,53 zł,
2.    919,31 zł    81,16 zł/5,36 zł    86,53 zł,
3.    838,14 zł    81,64 zł/4,89 zł    86,53 zł,
4.    756,50 zł    82,11 zł/4,41 zł    86,53 zł,
5.    674,39 zł    82,59 zł/3,93 zł    86,53 zł,
6.    591,80 zł    83,07 zł/3,45 zł    86,53 zł,
7.    508,72 zł    83,56 zł/2,97 zł    86,53 zł,
8.    425,16 zł    84,05 zł/2,48 zł    86,53 zł,
9.    341,12 zł    84,54 zł/1,99 zł    86,53 zł,
10.  256,58 zł    85,03 zł/1,50 zł    86,53 zł,
11.  171,55 zł    85,53 zł/1,00 zł    86,53 zł,
12.  86,02 zł    86,02 zł/0,50 zł    86,53 zł.

Paradoksy RRSO. Mniejsze oprocentowanie rzeczywiste – droższy kredyt

Co to oznacza? Oznacza to, że kredyt z wyższym RRSO może być tańszy od tego z niższym… Dlaczego tak jest? Ponieważ RRSO uwzględnia wartość pieniądza w czasie. W przypadku kiedy spłacamy kredyt jednorazowo, to aż do momentu spłaty jesteśmy obciążeni pełną kwotą zobowiązania (bez znaczenia czy wydaliśmy pieniądze czy nie).

Jeżeli natomiast spłacamy zobowiązanie w regularnych ratach, wraz z każdą kolejną spłacamy część kapitału. A tym samym zmniejsza się kwota zobowiązania.

Istotę RRSO można lepiej zrozumieć, porównując zobowiązanie do lokaty. Jeśli środki z kredytu wpłacilibyśmy na lokatę o takim samym oprocentowaniu, jak oprocentowanie kredytu, to więcej zarobimy w przypadku, kiedy lokata będzie pracować na „pełnej kwocie” (a nie pomniejszanej, poprzez wypłatę częściową kapitału).

Co prawda wskaźnika RRSO nie jest pozbawiony wad, ale jest to jeden z najlepszych sposobów na porównanie kredytów, obok całkowitych kosztów kredytów (najlepiej brać pod uwagę łącznie oba wyliczenia).

Wyznaczać samodzielnie RRSO nie musimy, ponieważ każda instytucja, które przedstawia nam ofertę kredytową lub pożyczkową jest zobowiązana do przekazania nam formularza informacyjnego, w którym są przedstawione wyliczenia oprocentowania rzeczywistego oraz składowe kosztów zobowiązania.

Pozostałe koszty kredytowe

Innym i bardzo częstym kosztem kredytowym jest prowizja. Jest to jednorazowa opłata, którą banki naliczają za udzielenie kredytu. Najczęściej jest to pewien, ustalony przez bank, procent od wysokości udzielonego kredytu.

Kredyt może być z zerową prowizją (0%), ale nie oznacza to, że jest to tani kredyt, ze względu na pozostałe koszty. Również oprocentowanie nominalne może być ustalone na niskim poziomie, ale za to prowizja będzie wysoka.

• Prowizja ma decydujący wpływ na całkowity koszt kredytu krótkoterminowego.
• Wysokość oprocentowania nominalnego wpływa w znacznej mierze na całkowity koszt kredytów średnio i długoterminowych.
• Im większa kwota kredytu oraz czas kredytowania, tym większy będzie koszt kredytu.

Ubezpieczenie kredytu

Co wpływa dodatkowo na koszt zobowiązania? Może to być np. konieczność wykupienia polisy ubezpieczeniowej.

Powszechnie ubezpieczenie występuje w kredytach hipotecznych. Obowiązkowe jest ubezpieczenie:

• pomostowe,
• polisa na życie,
• polisa ubezpieczeniowa nieruchomości.

Natomiast rzadziej jest spotykane w przypadku kredytów gotówkowych. Konieczność wykupienia polisy może być w sytuacji, kiedy kredyt jest zaciągany na dużą kwotę, spłata rozłożona jest na dłuższy czas lub ocena scoringowa nie jest najwyższa.

Dodatkowe koszty kredytów i pożyczek

Wszelkiego rodzaju dodatkowe opłaty najczęściej ustalane są przez firmy pożyczkowe. Może wystąpić zatem opłata przygotowawcza, którą ponosimy w momencie składania wniosku o pożyczkę, opłata za rozpatrzenie wniosku, opłata administracyjna i inne.

Jakkolwiek nienazwana zostałaby opłata, pobierana przez instytucje finansowe, zawsze zwiększa koszt całkowity zobowiązania.

Ważne jest to, aby już na samym początku zapytać się o wszelkiego rodzaju opłaty dodatkowe związane ze złożeniem wniosku i niczego nie podpisywać zanim nie otrzymamy wyjaśnień, odpowiedzi na nasze pytania, projektu umowy czy tabeli opłat.

Jak porównać dwa takie same kredyty? Czy jest to możliwe?

Z pewnością przeglądasz gazetki promocyjne supermarketów, porównujesz ceny i dokonujesz zakupy tam gdzie jest taniej. Podobnie powinno być z kredytem lub pożyczką. Jeżeli interesuje Ciebie cena, to musisz porównać całkowity koszt kredytu. Jeżeli nie jest to dla Ciebie priorytetem, to możesz wybrać kredyt w dowolnym banku lub zwracać uwagę na inne aspekty oferty (np. możliwość skorzystania z wakacji kredytowych).

Wiesz już na jakiej zasadzie działa RRSO i co to jest koszt całkowity kredytu. Jak zatem porównać kredyty?

RRSO pozwala sprawdzić, czy np. bank nie nalicza dodatkowych opłat i prowizji. Im bardziej RRSO różni się od oprocentowania nominalnego, tym oczywiście więcej takich dodatkowych kosztów zapłacimy.

Porównując dwa takie same kredyty w różnych bankach, tańszy będzie ten, którego RRSO lub/i koszt całkowity jest mniejszy.

Kredyt gotówkowy 15000 zł na 6 lat

Przykład: kredyt gotówkowy 15000 zł na 6 lat.

Bank A:

• Prowizja: 5% (pomniejsza koszt wypłaconego kredytu).
• Oprocentowanie nominalne kredytu: 6% w skali roku.
• Okres kredytowania: 6 lat (72 miesiące – 72 raty kredytowe).
• Raty równe.

Prowizja od kredytu: 750 zł
kwota kredytowana: 15 000 zł
kwota do wypłaty: 14 250 zł
Całkowita kwota do spłaty: 17 898,73 zł
Rata kredytowa ok.: 248,60 zł,
RRSO wynosi: 6,17%.

Bank B:

• Prowizja: 9% (pomniejsza koszt wypłaconego kredytu).
• Oprocentowanie nominalne kredytu: 5% w skali roku.
• Okres kredytowania: 6 lat (72 miesiące – 72 raty kredytowe).
• Raty równe.

Prowizja od kredytu: 1350 zł,
kwota kredytowana: 15 000 zł,
kwota do wypłaty: 13 650 zł,
Całkowita kwota do spłaty: 17 393,31 zł,
Rata kredytowa ok.: 241,57 zł,
RRSO wynosi: 5,12%.

Jak widać z powyższego przykładu, RRSO w drugim przypadku jest niższe, koszt całkowity jest również mniejszy – kredyt jest tańszy. Ale tylko dlatego, że prowizja nie została wliczona do do wyliczeń RRSO kredytu. Kredyt został pomniejszony o kwotę prowizji.

Jeżeli kwoty prowizji nie uwzględnimy, a wypłata kredytu wyniesie 15000 zł, przy takich samych założeniach, wyliczenia będą następujące:

Bank A:

Kwota do wypłaty: 15000 zł,
Całkowita kwota do spłaty: 17 898,73 zł,
Rata kredytowa ok.: 248,60 zł,
RRSO wynosi: 8.11%.

Bank B:

Kwota do wypłaty: 15000 zł,
Całkowita kwota do spłaty: 17 393,31 zł,
Rata kredytowa ok.: 241,57 zł,
RRSO wynosi: 8.66%.

Zmieni się zatem RRSO na niekorzyść banku B, ale jeżeli weźmiemy całkowity koszt, to taniej będzie w banku B.

Należy zatem podkreślić, aby przy takich samych wartościach kredytu (wysokość kredytu i czas spłaty), dokonując porównań, zwracać uwagę zarówno na RRSO, jak i całkowity koszt kredytu.

Jak porównać dwa różne kredyty?

I tutaj pojawia się problem. Ponieważ z porównaniem dwóch takich samych kredytów nie ma większego problemu, to już z dwoma różnymi będzie znaczny.

Jak można porównać np. kredyt gotówkowy 20000 zł na 7 lat z kredytem gotówkowym 15000 zł na 5 lat? RRSO może być uwzględnione przy takich samych wartościach, a całkowity koszt kredytu, nawet przy takim samym oprocentowaniu i pozostałych kosztach będzie większy oczywiście w przypadku kredytu gotówkowe na 20000 zł na 7 lat. Nie ma zatem żadnej możliwości?

Takie porównanie jest możliwe, jeżeli weźmiemy pod uwagę koszt jednostkowy: przeliczając całkowity koszt kredytu na 1 zł kredytu. W ten sposób dowiemy się, ile kosztuje nas pożyczenie 1 zł.

Przykłady:

Całkowita kwota kredytu 25000 zł na 5 lat. Całkowity koszt kredytu 7315 zł. Koszt pożyczenia 1 zł – 0,2926 zł.
Całkowita kwota kredytu 15000 zł na 4 lata. Całkowity koszt kredytu: 4756 zł. Koszt pożyczenia 1 zł – 0,3171 zł.

W drugim przypadku, chociaż pożyczamy mniej i na krótszy czas, to koszt pożyczenia 1 zł kapitału kosztuje znacznie więcej niż w przypadku pierwszym.

Wybór najlepszego/najtańszego/najkorzystniejszego kredytu (niepotrzebne skreślić) nie należy do trudnych zadań, ale wymaga od nas poświęcenia czasu na dokonanie porównań i przeprowadzenia analiz.